Composti di sum, eo, fero, facio, ago

1. Composti di sum.
Sul modello di sum vengono coniugati i suoi composti ( ad eccezione di posssum e prosum):
, es, ,

PRESENTE

PERFETTO

INFINITO

SIGNIFICATO ITALIANO

Absum, es

afui

abesse

Esser lontano, assente

Adsum, es

adfui

adesse

Esser presente, assistere

Desum, es

defui

deesse

Esser minore, mancare

Insum, es

fui in

inesse

Esser dentro

Intersum, es

interfui

interesse

Esser in mezzzo, partecipare

Obsum, es

obfui

obesse

Esser contro, nuocere

Praesum, es

praefui

praesse

Esser davanti, a capo

*Possum, potes

potui

posse

Esser potente, potere

*Prosum, prodes

profui

prodesse

Esser a favore, giovare

Subsum, es

fui sub

subesse

Esser sotto

Supersum, es

superfui

superesse

Esser superstite, sopravvivere

Osservazioni:
a) - possum: nelle forme derivate dal presente: 1) mantiene la t di pot- nelle forme di sum inizianti per vocale (v. pot-es, pot-eram pot-ero); 2) presenta pos- per assimilazione davanti alle forme inizianti per s.
b) - prosum: nelle forme derivanti dal presente la lettera d si trova nelle forme del verbo sum inizianti per vocale ( prodes, proderam, prodero)
2. . Composti di eo, andare.

PRESENTE

PERFETTO

SUPINO

INFINITO

Significato

Abeo, is

abii

abitum

abire

Andar via

Adeo, is

adii

aditum

adire

Andar vicino

Anteeo, is

anteii

anteitum

anteire

Andar davanti

Circumeo, is

circumii

circumitum

circumire

Andar attornp

Coeo, is

coii

coitum

coire

Andar insieme

Exeo, is

exii

exitum

exire

Andar fuori

Ineo, is

inii

initum

inire

Andar dentro

Intereo, is

interii

interitum

interire

perire

Obeo, is

obii

obitum

oire

Andar verso

Pereo. is

perii

peritum

perire

perire

Praeeo. is

praeii

praitum

praire

Andar davanti

Praetereo, is

praeterii

praeteritum

praeterire

Andar oltre

Prodeo, is

prodii

proditum

prodire

Andar davanti

Redeo, is

redii

reditum

redire

Andar indietro

Subeo, is

subii

subitum

subire

Andar sotto

Transeo, is

transii

transitum

transire

Andar oltre

Veneo, is

venii

- -

venire

Andar in vendita


3. . Composti di fero, portare.

PRESENTE

PERFETTO

SUPINO

INFINITO

Significato

Aufero, fers

abstuli

ablatum

auferre

Portar via

Affero, fers

attuli

allatum

afferre

apportare

Antereo, fers

antetuli

antelatum

anteferre

anteporre

Circumfero, fers

circumtuli,

circumlatum

circumferre

Portar attorno

Confero, fers

contuli

collatum

conferre

Portar insieme

Defero, fers

detuli

delatum

deferre

deferire

Differo, fers

distuli

dilatum

differre

differire

Effero, fers

extuli

elatum

efferre

Portar fuori

Infero, fers

intuli

illatum

inferre

Portar dentro

Offero, fers

obtuli

oblatum

offerre

offrire

Perfero, fers

pertuli

perlatum

perferre

sopportare

Praefero, fers

praetuli

praelatum

praeferre

preferire

Profero, fers

protuli

prolatum

proferre

Portar innanzi

Refero, fers

retuli

relatum

referre

riferire

Transfero, fers

transtuli

translatum

transferre

trasferire

Suffero, fers

*(sustuli)

*(sublatum)

sufferre

sopportare

Osservazioni:
- sustuli, sublatum sono forme passate al verbo tollo, alzare.
4. . Composti di facio, fare.


PRESENTE

PERFETTO

SUPINO

INFINITO

Significato

Ad(f)ficio, is,

adfeci

adfectum

adficere

collegare

conficio

feci

fectum

ficere

compiere

deficio

feci

fectum

ficere

mancare

efficio

feci

fectum

ficere

produrre

inficio

feci

fectum

ficere

mescolare

interficio

feci

fectum

ficere

uccidere

officio

feci

fectum

ficere

opporre

perficio

feci

fectum

ficere

completare

praeficio

feci

fectum

ficere

comandare

proficio

feci

fectum

ficere

beneficare

reficio

feci

fectum

ficere

rifare

sufficio

feci

fectum

ficere

bastare

adsuefacio, is,

feci

factum

facere

assuefare

benefacio

feci

factum

facere

beneficare

calefacio, is

feci

factum

facere

scaldare

commonefacio, is

feci

factum

facere

ammonire

desuefacio, is

feci

factum

facere

disabituare

expergefacio, is,

feci

factum

facere

svegliare

fervefacio, is,

feci

factum

facere

scaldare

labefacio, is,

feci

factum

facere

crollare

liquefacio, is,

feci

factum

facere

liquefare

madefacio, is

feci

factum

facere

bagnare

malefacio, is

feci

factum

facere

nuocere

mansuefacio, is,

feci

factum

facere

ammansire

obstupefacio, is,

feci

factum

facere

stupire

olfacio, is,

feci

factum

facere

odorare

patefacio, is

feci

factum

facere

aprire

quatefacio, is

feci

factum

facere

scuotere

rarefacio, is

feci

factum

facere

rarefare

satisfacio, is,

feci

factum

facere

soddisfare

tabefacio, is,

feci

factum

facere

liquefare

tepefacio, is,

feci

factum

facere

intiepidire

tremefacio, is,

feci

factum

facere

far tremare

vacuefacio, is,

feci

factum

facere

svuotare

valefacio, is,

feci

factum

facere

render forte

arefacio, is,

feci

factum

facere

inaridire



Osservazioni:
1) se il preverbio è una preposizione ( più re-) la vocale -a- di facio diventa -i- -ficio ed il passivo esce in -ficior;
2) se invece in preverbio è un tema verbale o un avverbio, -facio resta inalterato e il passivo esce in -fio.
5. . Composti di ago, condurre.

PRESENTE

PERFETTO

SUPINO

INFINITO

Significato

Abigo, is,

egi

actum

ere

cacciare

Adigo, is

egi

actum

ere

spingere

Ambigo, is

-

-

ere

discutere

circumigo

egi

actum

ere

spinger attorno

cogo

egi

actum

ere

costringere

dego

degi

-

ere

trascorrere

exigo

egi

actum

ere

cacciare

inigo

egi

actum

ere

spingere

perago

egi

actum

ere

spingere

Redigo, is

egi

actum

ere

rientrare

retroago

egi

actum

ere

ricondurre

Subigo, is

egi

actum

ere

spingere

transadigo

egi

actum

ere

trafiggere

transigo

egi

actum

ere

trapassare


ESERCIZIO
Con l'uso del vocabolario individua il preverbio ed il verbo nelle seguenti forme:
Detinebat, retraho, cohibent, prodeunt , possunt, aberat, abibant, cogeris, praeerat, circumit, prodest.

FORMA VERBALE

PREVERBIO

VERBO

SOLUZIONE

Torna